نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
دانشجوی دکتری، علوم ارتباطات، گروه ارتباطات، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2
دانشیار، علوم ارتباطات، گروه ارتباطات، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3
دانشیارعلوم ارتباطات، گروه ارتباطات، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
4
استاد، علوم ارتباطات، گروه ارتباطات، دانشکده علوم ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
10.22080/jsn.2025.29999.1113
چکیده
مناقشات عمومی پیرامون پروژه‌های بزرگ توسعه‌ای مانند سدسازی، عرصه‌هایی برای تقابل استدلالی هستند که در آن طرفین مختلف با به‌کارگیری استراتژی‌های اقناعی و بلاغی، برای جلب نظر افکار عمومی و مشروعیت‌بخشی به مواضع خود تلاش می‌کنند. درک تکنیک‌های استدلالی به کاررفته در این مباحثات، برای فهم چگونگی شکل‌گیری باورهای عمومی و ارزیابی کیفیت گفت وگوهای اجتماعی، امری حیاتی است. این مقاله با تمرکز بر مطالعۀ موردی پرمناقشۀ سد چمشیر، به دنبال کالبدشکافی و تحلیل مقایسه‌ای شیوه‌ها و تکنیک‌های استدلال‌ورزی است که توسط گفتمان‌های دولت و منتقدان به کار گرفته شده‌اند. این پژوهش با اتخاذ رویکرد کیفی و روش تحلیل گفتمان استدلالی، بر چارچوب نظری «شاکله‌های استدلال‌ورزی» داگلاس والتون متمرکز است. داده‌ها شامل نمونه‌ای هدفمند از بیانیه‌های رسمی دولت و محتوای منتشرشده توسط کنش‌گران محیط زیست در رسانۀ اجتماعی ایکس (توییتر سابق) در بازۀ زمانی اوج مناقشه (آذر ۱۴۰۱ تا مرداد ۱۴۰۲) است. یافته‌ها نشان می‌دهد که هر دو گفتمان به طور گسترده از شاکله‌های مشابهی، اما با محتوا و جهت‌گیری کاملاً متضاد استفاده می‌کنند. «استدلال مبتنی بر نظر کارشناس» به یک «نبرد بر سر اعتبار علمی» (علم رسمی در برابر علم مستقل) تبدیل شده و «استدلال مبتنی بر پیامد» آینده‌های متعارضی را ترسیم می‌کند (امید و توسعه در برابر ترس و فاجعه). استفادۀ گسترده از «استدلال مبتنی بر احساسات» و «حملۀ شخصی» در هر دو سو، نشان می‌دهد که مناقشه بیش از آنکه یک «بحث انتقادی» برای حل اختلاف نظر باشد، به یک «منازعه» برای غلبه بر حریف شباهت دارد. این پژوهش تأکید می‌کند که ارتقاء کیفیت مباحثات عمومی در ایران، نیازمند حرکت به سوی استدلال‌های مستندتر و ایجاد فضاهایی برای گفت‌وگوی واقعی بین دیدگاه‌های کارشناسی و ارزشی متفاوت است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The Logic of Persuasion in Environmental Controversies: An Analysis of Argumentation Schemes in the Discursive Battle over the Chamshir Dam
نویسندگان [English]
-
Hadi Nazari
1
-
Abdollah Bicharanlou
2
-
Mehdi Montazer Ghaem
3
-
Hadi Khaniki
4
1
PhD Student, Communication Sciences, Department of Communication, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.
2
Associate Professor, Communication Sciences, Department of Communication, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran.
3
Associate Professor, Communication Sciences, Department of Communication, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
4
Professor, Communication Sciences, Department of Communication, Faculty of Communication Sciences, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Public controversies surrounding large-scale development projects, such as dam construction, are arenas for argumentative confrontation wherein various parties strive to attract public opinion and legitimize their positions by employing persuasive and rhetorical strategies. Understanding the argumentative techniques used in these debates is vital for comprehending how public beliefs are formed and for evaluating the quality of social dialogues. This article, focusing on the controversial case of the Chamshir Dam, seeks to dissect and comparatively analyze the argumentation methods and techniques employed by the state's discourse and that of its critics. This research adopts a qualitative approach and the method of argumentative discourse analysis, centered on the theoretical framework of Douglas Walton's "Argumentation Schemes." The findings indicate that both discourses extensively use similar schemes, but with entirely opposing content and orientation. "Argument from Expert Opinion" is transformed into a "battle over scientific credibility" (official science vs. independent science), and "Argument from Consequences" delineates conflicting futures (hope and development vs. fear and disaster). The widespread use of "Argument from Emotion" and "Ad Hominem Attack" on both sides shows that the controversy more closely resembles a "quarrel" aimed at defeating an opponent than a "critical discussion" for resolving differences. This research emphasizes that enhancing the quality of public debates in Iran requires a move towards more substantiated arguments and the creation of spaces for genuine dialogue between different expert and value-based perspectives.
کلیدواژه‌ها [English]
-
Argumentation Schemes
-
Persuasion
-
Discourse Analysis
-
Environmental Communication
-
Chamshir Dam
)